Scenariusz 6 - „Zamek z kwadratów zakodowany w wierszu” – wprowadzenie funkcji powtórzenia w aplikacji Scratch Junior

Materiały stworzone przez Annę Świć w ramach programu Mistrzowie Kodowania, objęte licencją CC BY 3.0 PL "Creative Commons Uznanie Autorstwa 3.0 Polska".

Wstęp:

Wykonanie zadania na podstawie instrukcji podanej wyłącznie ustnie, nie jest łatwym zadaniem dla przedszkolaka, bo wymaga skupienia, zrozumienia słuchanego tekstu, zapamiętania go i jeszcze odtworzenia, ale jest świetnym ćwiczeniem na pamięć słuchową. Podając instrukcję ustnie po raz drugi, pozwólmy dzieciom w jej trakcie zacząć układać kwadraty, pomoże to im wykonać zadanie w sposób prawidłowy (w wieku przedszkolnym ruch pozytywnie wpływa na proces zapamiętywania). Kod – instrukcja w wierszu, jest zadaniem samym w sobie, zajmującym sporą część zajęć dydaktycznych, a jednocześnie stanowi punkt wyjścia do wprowadzenia funkcji powtórzenia w aplikacji Scratch Junior. Na czym polegają powtórzenia, dzieci przekonają się układając skrypt, a następnie upraszczając go. Zrobią to na macie, za pomocą klocków ruchu. Praca na tabletach w środowisku Scratch Junior będzie ćwiczeniem utrwalającym zdobyte umiejętności.

rys. 1

Wiek: 4 – 6 lat

Cele ogólne:

• Ćwiczenie percepcji i pamięci słuchowej,
• Wprowadzenie funkcji powtórzeń w aplikacji Scratch Junior,
• Wdrażanie do odpowiedzialnego posługiwania się urządzeniami mobilnymi.

Cele szczegółowe:

Dziecko:

• uważnie słucha wiersza, potrafi opowiedzieć go swoimi słowami,
• na podstawie instrukcji słownej potrafi z niewielką pomocą nauczyciela wykonać zadanie,
• wie, co to znaczy odjąć 1,
• potrafi ułożyć na macie skrypt, za pomocą klocków ruchu,
• rozumie co to znaczy funkcja powtórzenia i potrafi, stosując ją, skrócić skrypt,
• potrafi stworzyć animację w aplikacji Scratch Junior.

Zgodność z Podstawą Programową z dnia 17 czerwca 2016 roku (obowiązującą od dnia 01.09.2016):

• Kształtowanie umiejętności społecznych dzieci: porozumiewanie się z dorosłymi i dziećmi, zgodne funkcjonowanie w zabawie i sytuacjach zadaniowych (1 obszar podstawy programowej wych. Przedszkolnego),
• Wspomaganie rozwoju mowy, oraz innych umiejętności komunikacyjnych dzieci (3 obszar podstawy programowej wych. Przedszkolnego),
• Wspieranie dzieci w rozwijaniu czynności intelektualnych, które stosują w poznawaniu i rozumieniu siebie i swojego otoczenia (4 obszar podstawy wych. Przedszkolnego),
• Wspomaganie rozwoju intelektualnego dzieci, poprzez zabawy konstrukcyjne, budzenie zainteresowań technicznych (10 obszar podstawy programowej wych. Przedszkolnego),
• Wspomaganie rozwoju intelektualnego dzieci wraz z edukacją matematyczną (13 obszar podstawy programowej wych. Przedszkolnego),
• Tworzenie warunków do doświadczeń językowych i komunikacyjnych w zakresie reprezentatywnej i komunikatywnej funkcji języka (ze szczególnym uwzględnieniem nabywania umiejętności czytania) (14 obszar podstawy programowej wych. Przedszkolnego).

Orientacyjny czas realizacji zajęć:

30 min. – 60 min. (uzależniony od wieku dzieci, możliwości rozwojowych i liczebności grupy)

Formy pracy:

Indywidualna, zespołowa, grupowa

Pomoce dydaktyczne

Mata edukacyjna Mistrzów Kodowania*, kafelki w następujących kolorach: 26 czerwonych, 20 pomarańczowych, 6 żółtych, kafelki z cyframi, klocki ruchu: start, stop, strzałki kierunkowe, tablety z zainstalowaną aplikacją Scratch Junior

*Na końcu scenariusza, opisana jest opcjonalna wersja przystosowująca scenariusz do przeprowadzenia go dla osób, które nie posiadają Maty edukacyjnej Mistrzów Kodowania.

Przygotowanie do zajęć:

• Rozłóż matę edukacyjną MK zakratkowaną stroną do wierzchu,
• Zgromadź w jednym miejscu wszystkie potrzebne do zajęć materiały,
• Przygotuj przed zajęciami tablety, rozłóż je na stolikach.

„Zamek z kwadratów – wierszem zakodowany” – układamy wzór na podstawie ustnej instrukcji

• Powiedz dzieciom, że na dzisiejszych zajęciach posłuchacie wiersza o pewnym zamku, a możliwe, że jak dobrze wsłuchacie się w jego treść, to uda się podobny zamek zbudować wspólnie na macie.
• Przeczytaj dzieciom wiersz w całości (na razie nic nie tłumacz, w trakcie o nic nie pytaj)

W pewnym królestwie, jak wieść to niesie,

Najpiękniejszy mieścił się zamek na świecie.

Jak został zbudowany? …Historia głosi,

Że z wielu, kolorowych kwadratów

Lud go długo, pracowicie wznosił

Na macie możecie też taki zbudować

Trzeba posłuchać, co odjąć, albo co dodać

Na samym dole czerwony rząd cały, (zdjęcie z nr 1)

Po żadnej stronie nie ma kwadratów białych

Dwa kolejne rzędy, również są czerwone, (zdjęcie z nr 2)

Ale po jednym kwadracie, na każdym piętrze,

I po każdej stronie uszczuplone.

Następne dwa piętra – koloru pomarańczowego (zdjęcie z nr 3)

No i znowu trzeba po bokach odjąć kwadraty

Po jednym z każdego

Idziemy jeszcze wyżej, zasada ta sama (zdjęcie z nr 4)

Zabieramy po kwadracie, inaczej nie wypada

Teraz kolor zmienimy, na żółty jak słońce

I tym kolorem zamek dobudujemy do końca.

Trzy ostatnie piętra, po dwa kwadraty dostały (zdjęcie z nr 5)

No i w ten sposób powstał, piękny zamek cały.

rys. 2

• Poproś dzieci, aby opowiedziały swoimi słowami wiersz. Spytaj się, w jaki sposób powstawał zamek, jakie były jego kolejne etapy?
• Powiedz dzieciom, że teraz przeczytasz wiersz jeszcze raz i wspólnie spróbujecie ułożyć zamek na macie, zgodnie z treścią wiersza.
• Podziel dzieci na trzy zespoły, każdemu z nich rozdaj kwadraty w innym kolorze.
• Czytaj wiersz, robiąc przerwę po każdej zwrotce, jeśli dzieciom będzie trudno samodzielnie ułożyć kwadraty we właściwy sposób, omówcie dokładnie tekst, wyjaśnij niezrozumiałe słowa, momenty.

Rycerz wchodzi na zamek

• Powiedz dzieciom, że jedna osoba będzie rycerzem, który wejdzie na zamek.
• Rycerz nie poradzi sobie bez mapy, tą mapą będzie ułożony przez dzieci skrypt z klocków ruchu.
• Niech dzieci spróbują ułożyć skrypt, wybrane dziecko porusza się zgodnie z zapisaną, za pomocą strzałek drogą (idzie po białych kratkach, przy konturze zamku).
• Następnie zapytaj dzieci, czy coś ciekawego w ułożonym kodzie zauważyły (prawdopodobnie padnie odpowiedź, że część się powtarza, jeśli nie to wysłuchaj wszystkich pomysłów i delikatnie naprowadź dzieci).
• Pokaż dzieciom, że przy pomocy pętli można skrócić skrypt.
• Teraz każde chętne dziecko, które chce zostać rycerzem niech przejdzie trasę na podstawie skróconego, za pomocą funkcji powtórzenia skryptu.

„Chłopiec wchodzi po schodach” – tworzenie animacji, z wykorzystaniem funkcji powtórzenia w aplikacji Scratch Junior.

• Zaprezentuj dzieciom zadania, które będzie do wykonania, zrób to na całym ekranie, żeby nie widziały skryptu (w przypadku dzieci 4 letnich przed zajęciami wprowadź do pamięci nowe tło – schodki, dzieci wykorzystają gotowe, 5, 6 latki niech zrobią to samodzielnie).
• Zapytaj dzieci jak ich zdaniem powinien wyglądać skrypt, co należy zrobić z kotem, skąd wziąć schodki itp.
• Omówcie ułożenie kodu zarówno w wersji dłuższej, jak i krótszej z funkcją powtórzenia.

rys. 3

rys. 4

rys. 5

rys. 6

rys. 7

• Zanim przejdziecie do stolików, przypomnijcie obowiązujące zasady pracy z tabletami (pomagamy sobie, na umówiony sygnał kończymy pracę, jeśli nie ma takiej potrzeby, to nie chodzimy z tabletami, pracujemy rysikami)
• Zaproś dzieci do pracy.
• Po skończonym zadaniu, pozwól dzieciom popracować przez umówiony czas w aplikacji Scratch Junior według ich własnych pomysłów.
• Poproś dzieci o wyłączenie i odłożenie na miejsce tabletów, podziękuj im za wspólną pracę.

Uwagi, sugestie:

• Zajęcia można przeprowadzić (opcjonalnie), nawet w sytuacji braku maty i kafli Mistrzów Kodowania.
• Potrzebny będzie wtedy duży karton białego papieru (najlepiej 100cm na 100 cm, podzielony na 100 kratek (narysowane markerem) oraz farby i pędzle.
• Dzieci zamiast układać zamek, będą zamalowywały kratki farbami (pędzel powinien być duży, żeby praca za długo nie trwała).
• Do części związanej z układaniem skryptu, należy przygotować sobie klocki ruchu, na wzór tych ze Scratcha Juniora (w wersji uproszczonej mogą to być narysowane strzałki na kartkach papieru).
• Rycerzem w tym przypadku, nie będzie dziecko, tylko narysowana na kartce postać lub jaką maskotka.