Tekst źródłowy strony Scenariusz 3 - „Dwie wieże, czyli policz i pomyśl” – przeliczanie, dodawanie, budowanie strategii

'''Materiały stworzone przez Annę Świć w ramach programu Mistrzowie Kodowania, objęte licencją CC BY 3.0 PL "Creative Commons Uznanie Autorstwa 3.0 Polska".'''

== Wstęp: ==

Ile to jest 5 dodać 3, a ile 2 dodać 6? Czy 7 kwadratów zmieści się w rzędzie z 10 miejscami, jeśli 4 są już zajęte? Dla dziecka w wieku przedszkolnym to trudne pytania. Punktem wyjścia do opanowania zagadnień matematycznych, powinna być własna aktywność dziecka, działania na konkretach, „doświadczanie matematyki”, i to zostało uwzględnione w scenariuszu.
Na kształtowanie pojęcia liczby, pozytywny wpływ mają zabawy, poprzez które dzieci zdobywają umiejętność porządkowania zbiorów według malejącej, lub wzrastającej liczby elementów. „Matematyczne schodki” z różnokolorowych kwadratów świetnie sprawdzą się w roli takiej zabawy. 
Umiejętność dodawania, dzieci będą niepostrzeżenie doskonalić, grając w grę „Dwie wieże, czyli policz i pomyśl”. Plusów gier jest bardzo dużo, warto wykorzystywać je w edukacji matematycznej, ale gotowe, dostępne gry, trudno dopasować do możliwości i potrzeb grupy, dodatkowo ich mały rozmiar utrudnia pracę z większą liczbą dzieci. Gra, która jest częścią scenariusza, angażuje całą grupę i jest dopasowana do celów, które chcemy osiągnąć. Jej planszę stanowi mata edukacyjna , a do gry potrzebne są kolorowe kwadraty i kostki.


[[Plik:policz1.jpg|500px|thumb|center|rys. 1]]

[[Plik:policz2.jpg|500px|thumb|center|rys. 2]]

'''Wiek: 5 – 7 la'''t

'''Cele ogólne:'''

* Kształtowanie pojęcia liczby,
* Kształtowanie odporności emocjonalnej

'''Cele szczegółowe:'''

'''Dziecko:'''
 
* Potrafi przeliczyć elementy zbioru, 
* Potrafi tworzyć zbiory, zachowując wzrastającą liczbę elementów,
* Potrafi dodawać na konkretach w zakresie 10,
* Chętnie pracuje w zespołach,
* Przestrzega, wspólnie ustalonych reguł gry,
* Dostrzega radość z samej gry, nie tylko z faktu wygrania,
* Potrafi spokojnie przyjąć przegraną w grze.

'''Zgodność z Podstawą Programową z dnia 17 czerwca 2016 roku (obowiązującą od dnia 01.09.2016):'''

* Kształtowanie umiejętności społecznych dzieci: porozumiewanie się z dorosłymi i dziećmi, zgodne funkcjonowanie w zabawie i sytuacjach zadaniowych (1 obszar podstawy programowej wych. Przedszkolnego),
* Wspomaganie rozwoju mowy, oraz innych umiejętności komunikacyjnych dzieci (3 obszar podstawy programowej wych. Przedszkolnego),
* Wspieranie dzieci w rozwijaniu czynności intelektualnych, które stosują w poznawaniu i rozumieniu siebie i swojego otoczenia (4 obszar podstawy wych. Przedszkolnego),
* Wspomaganie rozwoju intelektualnego dzieci, poprzez zabawy konstrukcyjne, budzenie zainteresowań technicznych (10 obszar podstawy programowej wych. Przedszkolnego),
* Wspomaganie rozwoju intelektualnego dzieci wraz z edukacją matematyczną (13 obszar podstawy programowej wych. Przedszkolnego),

'''Orientacyjny czas realizacji zajęć:'''

30 min. – 60 min. (uzależniony od wieku dzieci, możliwości rozwojowych i liczebności grupy) 

'''Formy pracy:'''

Indywidualna, zespołowa, grupowa

'''Pomoce dydaktyczne:'''

Mata edukacyjna Mistrzów Kodowania, kafelki w dziewięciu kolorach, kafelki z liczmanami, kafelki z cyframi, dwie duże kostki*
*na zdjęciach przedstawiona jest wersja z jedną dwunastościenną kostką, ale zastosowanie dwóch kostek zwiększa walory edukacyjne gry, poprzez doskonalenie umiejętności dodawania. 

'''Przygotowanie do zajęć:'''

* Rozłóż matę edukacyjną MK zakratkowaną stroną do wierzchu, 
* Zgromadź w jednym miejscu wszystkie potrzebne do zajęć materiały, 
* Kolorowe kafelki najlepiej mieć przygotowane z tych, na których po drugiej stronie są obrazki (unikniemy sytuacji, że w trakcie zajęć nie będziemy mieć kafelków z jakimś liczmanem, lub potrzebną nam cyfrą).



== „Matematyczne schodki rosną wraz z cyframi” – kształtujemy pojęcie liczby ==


* Powiedz dzieciom, że na dzisiejszych zajęciach ułożymy wspólnie „matematyczne schodki” z kolorowych kwadratów. Każde piętro piramidy, to będzie inny kolor i inna ilość kwadratów.
* Podziel dzieci na dwu, trzyosobowe zespoły (zależne od liczby dzieci na zajęciach, potrzebnych jest 9 zespołów).
* Poproś dwóch ochotników, żeby rozdali każdemu z zespołów kwadraty, każdemu w innym kolorze.
* Każdy zespół będzie podchodził po kolei i budował jedno piętro matematycznych schodków, według zasady, że za każdym razem, musi być w rzędzie o jeden kwadrat więcej niż w poprzednim.
* Zapytaj dzieci co to znaczy o jeden więcej. 
* Poproś dzieci, żeby położyły przed sobą dwa kwadraty, a teraz dołożyły tyle kwadratów, żeby było o jeden więcej, zróbcie jeszcze dwa, trzy takie przykłady (tak, żeby dzieci zorientowały się, że o jeden więcej, to znaczy dodać jeden).
* Poproś pierwszy zespół o położenie na macie (w rogu) jednego kwadratu.
* Następnie poproś drugi zespół, żeby w następnym rzędzie położył tyle kwadratów, żeby było o jeden kwadrat więcej.
* Kolejny zespół ma za zadanie położenie kwadratów w ilości większej o jeden niż zespół poprzedni.
* Analogicznie dochodzimy do 9 kwadratów (żeby wizualnie wskazać dzieciom, że na schodkach, które zrobiliście zawsze jest, o jeden więcej mogą dzieci poprzesuwać dłonią po ich krawędziach).
* Teraz dołóżcie na każdym piętrze kwadraty z odpowiednią liczbą liczmanów (każdorazowo policzcie kwadraty w rzędzie, oraz liczmany na tabliczce, którą chcecie położyć).
* Ostatnim elementem tej części zajęć, będzie dołożenie we właściwych miejscach tabliczek z cyframi.



== Gimnastyka to zabawa ==

* Zaproponuj dzieciom zabawę ruchową z liczeniem.
* Będziesz podawała tylko nazwę ćwiczenia, a dzieci każde kolejne muszą zrobić o jeden raz więcej niż poprzednie (przysiad – jeden, podskok – dwa, pajacyki – 3…skręt tułowia – 9)


== Dwie wieże czyli policz i pomyśl ==


* Powiedz dzieciom, że przygotowałaś dla nich grę planszową, ale że to nie będzie zwykła gra, tylko taka z wielką planszą, zrobioną z maty.
* Podziel dzieci na dwa zespoły, każdy zespół otrzyma kwadraty w jednym kolorze.
* Przedstaw dzieciom zasady gry (jeśli rzadko gracie w gry, to porozmawiajcie chwilę o tym, że gra to fajna zabawa, radością jest już sam fakt grania, że jedna drużyna pewnie wygra, ale to nie powinien być powód do smutku, dla drugiej drużyny).
* W grze dążymy do ułożenia całego rzędu z naszego koloru kwadratów (10 sztuk).
* Możemy położyć tyle kwadratów ile wynosi suma wyników z dwóch rzuconych kostek (jeśli suma będzie wynosiła 11 lub 12, tracimy kolejkę).
* Dzieci same muszą podjąć decyzję, kiedy dołożyć swoje kwadraty w tym samym rzędzie co drużyna przeciwna, blokując ją, ale i siebie, a kiedy w nowym rzędzie (logiczne myślenie, planowanie strategii).
* Pamiętaj, że to nie ty grasz, tylko dzieci.
* Gra jest zespołowa, mogą pojawić się różnice zdań wewnątrz zespołu, dotyczące miejsca położenia kwadratów, jeśli nie ma takiej konieczności, to staraj się nie ingerować w konflikt, gra między innymi uczy pracy w zespole, szanowania zdania innych, podjęcia wspólnej decyzji.
* Po skończonej grze posprzątajcie pomoce dydaktyczne, pamiętając o ich posegregowaniu.
* Podziękuj dzieciom za udział w zajęciach. 


[[Plik:policz3.jpg|500px|thumb|center|rys. 3]]



== Przykładowa rozgrywka nr 1. Zdjęcia przedstawiają przebieg gry. ==

Dwa zespoły: różowy i niebieski
* Drużyna różowa rzuca kostką, wypada 8, układają 8 kwadratów w rzędzie.
* Teraz ruch drużyny niebieskiej, rzucają kostką, wypada 1, dokładają kwadrat niebieski, w tym samym rzędzie co różowe, blokując drużynę przeciwną.
* Różowi wylosowują 5, układają 5 kwadratów w nowym rzędzie.
* Niebiescy rzucają kostką, wypada 4, znowu decydują się na zablokowanie różowych.
* Zespół różowy wyrzucił 1, więc układa 1 kwadrat.
* Zespół niebieski wyrzuca 7, decydują się nie blokować różowych, tylko ułożyć swój rząd.
* Różowe losują 5, dokładają do swojego rzędu z 1 kwadratem.
* Zespół niebieskich losuje 10, tym samym układa z kwadratów cały rząd i wygrywa rozgrywkę.

[[Plik:policz4.jpg|500px|thumb|center|rys. 4]]



== Przykładowa rozgrywka nr 2: ==

* Drużyna niebieskich wylosowuje 3, więc układa trzy kwadraty, drużyna różowych 5, dokłada w tym samym rzędzie blokując zespół różowy.
* Drużyna niebieskich kładzie cztery kwadraty, różowa wylosowała 8, nie może zablokować niebieskich, więc kładzie w nowym rzędzie.
* Drużyna niebieskich po rzucie, ma 6 kwadratów do położenia, kładzie w nowym rzędzie (nie zauważają, że mogli dołożyć do czterech, tym samym wygrywając grę, jeśli spotka cię podobna sytuacja, nie poprawiaj dzieci, to one uczą się logicznego, strategicznego myślenia, mają prawo do błędu, prawdopodobnie same go zauważą). Drużyna różowa również ma 6 do położenia, kładzie je w nowym rzędzie.
* Drużyna niebieskich wylosowuje cztery, dokłada je do sześciu kwadratów i wygrywa rozgrywkę.


'''Uwagi, sugestie:'''

* Na wyżej przedstawionych zdjęciach do gry użyta była jedna kostka, ale ponieważ doskonalimy na tych zajęciach celem jest nie tylko doskonalenie umiejętności przeliczania, ale i dodawania wybierzcie dwie kostki i układajcie tyle kwadratów, ile wyniesie suma dwóch rzutów (można rzucać również dwukrotnie tradycyjną kostką)
* Jeżeli rozgrywka szybko się zakończy, to gramy dwie, trzy rozgrywki.
* Opcjonalnie każdy rzut można zapisać za pomocą kwadratów z cyframi (potrzebne będą dodatkowo patyczki do ułożenia symboli: plusa i równości). Wzbogaci to zajęcia pod kątem dydaktycznym, podniesie też ich trudność, pracując z sześciolatkami warto skorzystać z takiego rozwiązania.
* Może się zdarzyć, że przy długiej rozgrywce zabraknie kwadratów w jednym kolorze, warto przygotować dla każdego zespołu po jeszcze jednym zapasowym zestawie kolorowych kwadratów.